Waarom nieuwbouwhuizen in Nederland warmer zijn dan in het buitenland is een vraag die vaak gesteld wordt. De nazomer is begonnen en de warmte is voelbaar, zelfs op de nieuwste Nederlandse daken.

Hoewel deze huizen goed geïsoleerd zijn en vrij zijn van aardgas, rijst de vraag of ze geschikt zijn voor het steeds warmer wordende klimaat in ons land. Dat je in een pas gekocht nieuwbouwhuis de hele zomer aan het zweten bent door overtollige isolatie is een misverstand. Goede isolatie houdt ‘s zomers de warmte buiten en de koelte binnen. Maar desondanks zijn nieuwbouwhuizen wel degelijk warm bij deze temperaturen, en dat heeft te maken met zonwering, waar we in Nederland nog niet helemaal aan gewend zijn.

Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar Climate Design & Sustainability aan de TU Delft: “In Nederland bouwen we traditioneel huizen met grote ramen. Veel groter dan in andere landen. Daar houden we van, grote ramen om op grijze dagen daglicht te hebben en naar buiten te kijken. Daardoor komt er veel zonlicht binnen, en daarmee warmt het huis snel op. Bij de bouw van Nederlandse huizen wordt zonwering meestal niet meegenomen. Dat zit niet in het standaardbestek en er wordt vaak op bezuinigd.”

Schermen, een overstek, luiken: als woningeigenaar is het slim om er in te investeren. Veel mensen hebben luxaflex binnen hangen, maar dan is de zon en daarmee de warmte al door het raam naar binnen, zegt de professor. “Glas laat zonlicht binnen, en het ultraviolette licht wordt omgezet in infraroodstraling en dat is warmte.”

“In Nederland houden we van grote ramen, maar daardoor vangen we veel warmte”- Andy van den Dobbelsteen, Hoogleraar Climate Design & Sustainability

Hittegolven en extreem weer zullen steeds vaker voorkomen, zegt meteoroloog Raymond Klaassen. “We meten sinds 1900 in De Bilt, en er is tot nu toe sprake van 27 hittegolven. Verreweg de meeste daarvan hebben in de laatste twintig jaar plaatsgevonden. Temperaturen boven de 35 graden waren ooit een zeldzaamheid, en nu maken we dit jaarlijks mee.”

“We moeten ons gaan wapenen tegen hitte”

Deze weerextremen veroorzaken opwinding bij een meteoroloog, zegt Klaassen, maar vooral zorgen. “Niemand zit hier op te wachten. Zolang er globaal geen grote maatregelen worden genomen zullen we hier mee moeten dealen: de hitteoverlast, het slaapgebrek en de risico’s voor ouderen en zwakkere mensen. We zullen ons moeten wapenen.”

“Temperaturen boven de 35 graden waren ooit een zeldzaamheid, en nu maken we dit jaarlijks mee.” – Raymond Klaassen, meteoroloog

De oplossing, zegt Van den Dobbelsteen, ligt bij warmtepompen en vloerkoeling. Een warmtepomp haalt de warmte uit het huis, en koelt het huis met de kou uit oppervlakte- of grondwater, en bij lage temperaturen werkt dat andersom. Die balans maakt dat dit in Nederland werkt, en is toegestaan. “Anders zouden we permanente opwarming of juist afkoeling van de bodem krijgen. Het kan ook niet overal: in drinkwatergebieden kunnen warmtepompen niet worden gebruikt. Ook bij zandgronden waar weinig water in de bodem is werkt de pomp niet optimaal.” De werking van een warmtepomp is net als die van een koelkast: de warmte wordt uit de producten in de koelkast gehaald, en die warmte wordt weer afgegeven via de grill aan de achterkant. Vloerkoeling is een systeem waarbij de leidingen onder de vloer liggen, en het water de vloer verwarmt in de winter, en koelt in de zomer. 

“Door het gebruik van warmtepompen is er een grotere kans op weer een Elfstedentocht.”  – Andy van den Dobbelsteen

Een airconditioningsysteem is geen oplossing: dat maakt je huis wel koud, maar geeft die hitte weer af aan de buren en aan de stad, en helpt niet de hitte te bestrijden.

Het systeem van warmtepompen heeft in de winter nog een bijkomend effect in steden, zegt de professor. “Als die worden aangesloten op grachten en kanalen, en daar ’s winters warmte aan onttrekken, wordt de kans op schaatsen weer groter. De warmte uit het water en grondwater wordt gebruikt voor onze huizen, en daardoor bevriest het water eerder.” 

‘Serieuze plannen voor warmtepompen aan Elfstedenroute’

De kans dat er weer een Elfstedentocht wordt gehouden neemt daarmee toe. Er zijn serieuze plannen om de woningen in Friesland die aan de Elfstedenroute te liggen te voorzien van warmtepompen die op het water zijn aangesloten, vertelt de duurzaamheidsexpert.

“Hittegolven worden steeds gewoner, dus we moeten ons boerenverstand gebruiken”

Andy van den Dobbelsteen

Naast warmtepompen en zonwering moeten Nederlanders ook hun gedrag aanpassen. We moeten iets meer mediterraan gaan leven in de zomer, zegt Van den Dobbelsteen.

“Doe de zonwering omlaag als de zon op het raam staat te branden; doe hem pas omhoog als de zon van de gevel af is. Hou de ramen en deuren dicht als het buiten warmer is dan binnen en zet ze pas open als het koeler is. Laat je huis ‘s nachts luchten met de koudere lucht van buiten, zodat de muren afkoelen.

“We zijn het niet gewend, maar we moeten hier beter over nadenken. Hoge temperaturen gaan ons vaker overkomen, dus we moeten ons boerenverstand gaan gebruiken.” Voor wie het kan betalen: een zwembad in de tuin en dat aansluiten op een warmtepomp maakt het leven een stuk comfortabeler. “Je kunt de pomp zo instellen dat deze het water koelt in de zomer en verwarmt in de winter.”

Bron: Nu.nl